Ngày 18 Tháng 04, 2025
Hệ thống báo cháy là giải pháp không thể thiếu trong mỗi công trình hiện đại, đảm bảo an toàn cho người và tải sản trước nguy cơ cháy nổ. Với công nghệ ngày càng phát triển, các hệ thống báo cháy không chỉ giúp phát hiện sớm mà còn cảnh báo kịp thời và chính xác. Đây là yêu cầu bắt buộc theo quy chuẩn trong nhiều loại công trình dân dụng và công nghiệp.
Hệ thống báo cháy là gì? Hệ thống báo cháy là tập hợp các thiết bị giúp phát hiện, cảnh báo cháy thông qua các thiết bị hình ảnh, âm thanh khi có sự thay đổi của các yếu tố môi như: khói, lửa, monoxide hoặc các trường hợp khẩn cấp khác.
Các báo động này có thể được kích hoạt tự động từ các đầu báo cháy hoặc thông qua các thiết bị kích hoạt báo cháy thủ công. Báo động có thể là tiếng chuông, tiếng còi và đèn báo cháy. Hệ thống báo cháy báo khói giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản, hỗ trợ công tác cứu hộ và chữa cháy kịp thời.
Hiện nay, hệ thống báo cháy được phân loại dựa trên nguyên lý hoạt động, khả năng quản lý và phương thức truyền tín hiệu. Dưới đây là ba các loại hệ thống báo cháy được ứng dụng rộng rãi trong các công trình dân dụng và công nghiệp.
Hệ thống báo cháy thông thường
Hệ thống báo cháy thông thường sử dụng trong các khu vực nhỏ của nhà xưởng hoặc tầng nhà. Trong hệ thống này, các thiết bị báo cháy đầu vào (đầu báo nhiệt, khí gas, đầu báo khói…) được nối với nhau và nối với trung tâm báo cháy. Hạn chế cửa hệ thống báo cháy không thể biết chính xác thiết bị nào đã bị xử cố, chỉ xác định được khu vực có vấn đề. Điều này làm hạn chế khả năng xử lý và giám sát của hệ thống.
Hệ thống báo cháy địa chỉ (Addressable)
Hệ thống báo động cháy này cho phép định vị chính xác vị trí xảy ra sự cố. Tốc độ phát hiện và xử lý nhanh, dễ dàng quản lý từ trung tâm báo cháy. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cao hơn hệ thống thông thường, yêu cầu thiết kế và lắp đặt kỹ càng trong quá trình thi công.
Hệ thống không dây
Hệ thống không dây phù hợp cho các công trình cải tạo, di sản hoặc khu vực không thể đi dây âm tường. Thi công nhanh, tiết kiệm thời gian. Hạn chế của hệ thống này là giá thành cao, phụ thuộc vào chất lượng tín hiệu không dây và nguồn pin của thiết bị.
Mỗi công trình đều có những điểm mạnh và hạn chế riêng. Việc lựa chọn hệ thống báo cháy phù hợp dựa vào quy mô, đặc điểm, công trình và ngân sách đầu tư.
Để hiểu rõ hệ thống báo cháy hoạt động như thế nào? Đầu tiên, bạn cần nắm được cấu tạo cơ bản gồm những bộ phận nào và cách chúng phối hợp với nhau để phát hiện – cảnh báo – xử lý sự cố cháy một cách kịp thời.
Thiết bị đầu vào: Là hệ thống các đầu dò cảm biến giữ nhiệm vụ phát hiện các đám cháy hoặc khói. Bao gồm đầu dò khói, đầu dò nhiệt, đầu dò khí gas, đầu dò carbon monoxide và nút nhấn khẩn cấp. Các đầu dò cảm biến sẽ nối dây về trung tâm báo cháy.
Trung tâm báo cháy: Được xem là “bộ não” của toàn bộ hệ thống, trung tâm báo cháy tiếp nhận và xử lý tín hiệu từ các thiết bị đầu vào. Có khả năng xác định khu vực báo cháy, kích hoạt các thiết bị cảnh báo, chữa cháy tự động.
Thiết bị đầu ra: Là các thiết bị báo cháy như còi báo cháy, loa báo cháy, bộ quay số điện thoại khẩn cấp kết nối với hệ thống chữa cháy.
Hệ thống báo cháy hoạt động như sau:
Đầu báo phát hiện tín hiệu cháy (khói, nhiệt, lửa) => Truyền tín hiệu gửi về trung tâm báo cháy => Trung tâm xử lý thông tin, xác định khu vực có nguy cơ cháy, sau đó phát tín hiệu cảnh báo thông qua còi, đèn, hoặc tin nhắn (nếu có kết nối thông minh)=> Tín hiệu có thể chuyển tiếp đến hệ thống chữa cháy tự động, mở đèn chỉ dẫn lối thoát hiểm, khóa cửa cổng cháy hoặc gửi thông tin đến ứng dụng điện thoại nếu được kết nối.
Sau khi nắm được cấu tạo và cơ chế vận hành, bước tiếp theo trong quá trình thiết kế và thi công là hiểu rõ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy – bản vẽ kỹ thuật giúp hình dung cách hệ thống hoạt động, bố trí thiết bị và đi dây một cách khoa học, chuẩn xác.
Trong bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy, các ký hiệu kỹ thuật được sử dụng để thể hiện các thiết bị trong hệ thống. Một số ký hiệu phổ biến bao gồm:
Để đọc hiểu sơ đồ nguyên lý hệ thống phát hiện cháy, người dùng cần nắm được các yếu tố sau:
Trong quá trình triển khai thực tế, sơ đồ đi dây hệ thống báo cháy cần thực hiện chuẩn xác đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài. Một số yêu cầu kỹ thuật quan trọng gồm:
Hệ thống báo cháy không chỉ là thiết bị kỹ thuật cần thiết để bảo vệ con người và tài sản, mà còn là yêu cầu bắt buộc theo quy định của pháp luật. Việc trang bị hệ thống này giúp phát hiện sớm nguy cơ cháy nổ, chủ động xử lý và hạn chế tối đa hậu quả.
Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2022/BXD, các công trình bắt buộc phải trang bị hệ thống báo cháy trung tâm gồm:
Việc lắp đặt hệ thống báo cháy đúng chuẩn là điều kiện tiên quyết để được cấp phép xây dựng và vận hành.
Hệ thống báo cháy có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho con người và hạn chế thiệt hại về tài sản trước các trường hợp hỏa hoạn. Việc không trang bị hệ thống báo cháy tự động hoặc lắp đặt sai quy chuẩn có thể dẫn đến nhiều hệ lụy sau:
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các cá nhân và tổ chức vi phạm quay định về lắp đtặ hế thống phòng cháy chữa cháy sẽ bị xử lý như sau:
Khi triển khai hệ thống báo cháy tự động, việc tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn quy định là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả vận hành, an toàn và được cơ quan chức năng chấp thuận nghiệm thu.
Việc thiết kế và thi công hệ thống báo cháy cần tuân theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật sau:
Tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn này giúp hệ thống hoạt động ổn định và được cấp phép sử dụng.
Khoảng cách đầu báo – trần nhà
Đối với đầu báo khói: khoảng cách từ trần đến đầu báo không vượt quá 6m. Với đầu báo nhiệt: khoảng cách tối đa không vượt quá 7,5m. Khoảng cách hợp lý đảm bảo khả năng phát hiện cháy nhanh chóng và chính xác.
Bố trí tủ trung tâm & thiết bị đầu cuối
Tủ trung tâm báo cháy phải được đặt tại khu vực dễ tiếp cận, gần lối thoát hiểm. Các thiết bị đầu cuối như chuông, còi, đèn báo... cần bố trí sao cho dễ quan sát, dễ bảo trì và không cản trở giao thông nội bộ
Để được nghiệm thu và đưa vào sử dụng, hệ thống báo cháy báo khỏi cần đảm bảo các tiêu chí sau:
Việc thi công hệ thống báo cháy thông minh cần tuân thủ chính xác các bước kỹ thuật, đảm bảo khả năng phát hiện và cảnh báo cháy kịp thời khi có sự cố xảy ra. Dựa trên sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy, khi thi công cần đảm bảo các bước sau:
Bước 1: Đấu dây đế đầu báo
Đầu tiên, cần thực hiện đấu nối dây tín hiệu vào đế đầu báo cháy theo đúng cực tính quy định. Trên đế đầu báo thường có các chân số 1, 2, 5, và 6. Trong đó:
Việc đấu đúng cực tính và gắn điện trở theo thiết kế là yếu tố quan trọng để hệ thống hoạt động ổn định và tránh báo giả.
Bước 2: Kết nối đế đầu báo và nút ấn báo cháy tay với tủ trung tâm
Tiếp theo, tiến hành kết nối đầu báo và nút báo cháy bằng tay về tủ trung tâm Hochiki HCV-8. Mỗi vùng (zone) sẽ được thiết lập với một nhóm đầu báo và nút nhấn. Nút báo cháy bằng tay có thể đấu chung với đầu báo trong một vùng hoặc đấu riêng biệt trên một kênh độc lập
Tại điểm cuối của đường dây cần gắn điện trở kết thúc (End of Line) và xoắn đều hai đầu dây để giảm nhiễu tín hiệu
Bước 3: Lắp đầu báo vào đế
Khi lắp đầu báo khói hoặc báo nhiệt vào đế, lưu ý căn chỉnh đúng vị trí. Trên thân và đế đầu báo thường có các dấu gạch nhỏ – cần xoay sao cho các dấu này thẳng hàng để đảm bảo đầu báo được cố định chắc chắn và kết nối đúng.
Bước 4: Kết nối chuông và đèn báo vào trung tâm báo cháy
Đấu nối chuông báo cháy với trung tâm. Do chuông không phân cực, nên cần gắn thêm điốt phân cực và điện trở cuối đường dây đúng trị số (thường là 10KΩ). Chuông được đấu vào đường S1 với cực + và – rõ ràng. Lắp đèn báo vị trí (ví dụ: Hochiki TL-14D) – đèn này thường không phân cực, dây điện được kết nối kiểu cắm và đấu vào chân AUX+ và ROV trên tủ trung tâm.
Việc kết nối chính xác giúp đèn báo và chuông hoạt động đồng thời, dễ dàng xác định khu vực có cháy.
Bước 5: Cấp nguồn điện cho hệ thống
Sau khi hoàn thiện toàn bộ các bước trên, tiến hành:
Trước khi cấp điện, kiểm tra kỹ toàn bộ hệ thống đấu dây, đảm bảo không ngược cực, không hở mạch hoặc chạm chập. Việc kiểm tra kỹ lưỡng sẽ giúp hệ thống báo cháy vận hành ổn định, an toàn và được chấp thuận nghiệm thu.
Trong thời đại công nghệ số, các hệ thống báo cháy truyền thống đang dần được thay thế bằng những giải pháp hiện đại hơn. Hệ thống phòng cháy hiện đại với khả năng kết nối với smartphone và các thiết bị IoT. Người dùng có thể giám sát, điều khiển và nhận cảnh báo từ xa mọi lúc, mọi nơi.
Một trong những điểm nổi bật của hệ thống báo cháy thông minh qua điện thoại là tính năng gửi thông báo thời gian thực đến người dùng khi xảy ra sự cố. Hệ thống sẽ tự động:
Các hệ thống báo cháy hiện đại không chỉ độc lập mà còn có khả năng kết nối với hệ sinh thái nhà thông minh:
Sự tích hợp này không chỉ giúp xử lý sự cố nhanh hơn mà còn nâng cao mức độ an toàn tổng thể cho tòa nhà hoặc căn hộ.
Sơ với hệ thống báo cháy truyền thống, hệ thống báo cháy kết nối qua điện thoại mang đến nhiều lợi ích vượt trội.
Với những ưu điểm này, ngày càng nhiều chung cư, văn phòng, khách sạn và nhà ở cao cấp ưu tiên lắp đặt các giải pháp báo cháy thông minh.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều thương hiệu cung cấp hệ thống báo cháy thông minh hỗ trợ iOS/Android. Nổi bật:
Hệ thống báo cháy đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ con người và tài sản. Việc lắp đặt đúng kỹ thuật giúp phát hiện sớm và xử lý nhanh các nguy cơ cháy nổ, đảm bảo an toàn cho các công trình xây dựng hiện đại. Liên hệ ngay đến số Hotline của Song Nam để được tư vấn giải pháp báo cháy thông minh và hiệu quả nhé!
Trụ sở chính : Tầng 2, Tòa N09B2 Khu Đô thị mới Dịch Vọng, Phường Dịch Vọng, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.
Showroom: D02-L38, Khu An Vượng Villa, Khu đô thị Dương Nội, Quận Hà Đông, Hà Nội.
VPĐD HCM: Tầng 10, Tòa Sài Gòn Paragon, Số 3 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Phú, Quận 7, TP. HCM.
Tel: +84 24 7301 1968 Fax: +84 24 7301 1968
Website: https://songnamgroup.com/
Email: info@songnamgroup.com
Đăng ký nhận thông tin
Kết nối với chúng tôi
